129:
375:— Ene pajexkoa — erran zion Errege Karlomagnok; — zer da gauazko isiltasuna hausten duen arroitu hori? — Jauna — errespondatu zion pajeak; — Iratiko, itsasoa baino handiagoko, oihanaren hostoak dira, haizeak mugiturik. — A! gazte maitea, irudi du hiltzearen oihua (heiagora) eta ene bihotza beldur (lotsatzen) da.
324:
Gauerdi da. Errege
Karlomagno Aurizperrin dago bere ejerzito guziarekin: zeruan ez da ageri ez ilargirik eta ez izarrik; urruneala su handi batzurek argitzen die mendien artean. Frankoek kantatzen die herrian, Altabizkarreko inguru senti dira otsoen lotsagarrizko ainuriak, uskaldunek txorrosten ditie
394:
A! — suspiratzen du
Karlomagnok. — Ez dezaket lorik egin; kalenturak (sukarrak) erretzen (izekitzen) nau. Zer da arroitu hori? — Eta Erroldanek, loak errenditurik (harturik), ez zion errespondatu. — Jauna —erran zuen Turpin onak; — erreza ezazu, erreza ezazu enekin. Arroitu hori Euskal Herriko gerla
365:
Gauerdia da. Karlomagno erregea
Aurizberrin dago bere armada guziarekin: zeruan ez da ageri ez ilargirik eta ez izarrik; urrunera su handi batzuk argitzen dute mendien artean. Frankoek kantatzen dute herrian, Altabizkarreko inguruan senti dira otsoen lotsagarrizko ainuriak (marrakak) eta euskaldunek
353:
A! — suspiratzen du
Karlomagnok. — Ez doket lorik egin; su batek erretzen nu. Zer da arroitu kori? — Eta Erroldanek, loak errenditurik, ez zakon errespondatu. — Jauna —erran zuen Turpin onak; — erreza ezazu, erreza ezazu enekin. Arroitu kori da Uskal Herriko gerla kantua eta egun da gure gloriaren
343:
Zer da arroitu kori? — galdegin zuen berriz
Karlomagnok, eta pajeak, loak errenditurik, ez zakon kontestatu. — Jauna — erran zuen Erroldan azkarrak; — da mendiko ugaldea, da Andresaroko ardi-saldoen marraka. — Suspiro bat iduri du — erran zuen franko erregeak. — Kala da, Jauna — errespondatu zakon
295:
Aitor Arana has collected the testimonies of Basque-speakers of
Zaraitzu, published a dictionary of the dialect in 2001, and next year a book of grammar. In 2004 he published a collection of texts and he gave some curses of the local Basque in the Valley. The work of the researcher Inaki Camino
384:
Zer da arroitu hori? — galdegin zuen berriz
Karlomagnok, eta pajeak, loak errenditurik (harturik), ez zion errespondatu. — Jauna —erran zuen Erroldan indartsuak; — mendiko ugaldea da, Andresaroko ardi saldoen marraka da. — Suspirio bat irudi du — erran zuen errege frankoak. — Hala da, Jauna —
370:
Antsiarekin
Karlomagnok ezin ahal izan du loa bildu beregana; ohe (ohatze) saihetsean bere pajexko batek leitzen du amodiozko kontu (istorio) bat; urruntxeago, Erroldan indartsuak garbitzen (xahutzen) du bere Durandarte ezpata famatua eta Turpin arzobispo onak errezatzen dio Jaungoikoaren Ama
334:— Ene pajexkoa — erran zakon Errege Karlomagnok; — zer da gauazko isiltasuna hausten duen arroitu kori?—Jauna, — errespondatu zakon pajeak; — Dira Iratiko, itxasoa beino handiagoko, oihanaren hostoak, haizeak mogiturik. — A! gazte maitea, iduri du hiltzearen oihua eta ene bihotza beldur da.
379:
Gaua guziz ilun dago. Ez da ageri ez ilargirik eta ez izarrik zeruetan; urrunera su handi batzuk argitzen dute mendien artean; frankoak lo daude
Aurizberrin; Altabizkarreko inguruan otsoak ainuriaz (marrakaz) daude eta euskaldunek zorrozten dituzte beren dardo eta aizkorak Ibañetako
338:
Gaua guziz ilun dago. Ez da ageri ez ilargirik eta ez izarrik zeruetan; urruneala su handi batzurek argitzen die mendien artean; frankoak lo daude
Aurizperrin; Altabizkarreko inguru otsoak ainuriaz daude eta uskaldunek txorroxten ditie beren dardo eta aizkurak Ibañetako
399:
Eguzkiak argitzen ditu mendiak. Irabazirik Karlomagno ihesi joaten da “bere pluma beltz eta bere kapa gorriarekin”. Haurrak eta emazteak dantzatzen dira kontentuz beterik Ibañetan. Kanpokorik ez da ja Euskal Herrian eta menditarren irrintziak zeruetaraino igaten dira.
358:
Iguzkiak argitzen ditu bizkarrak. Irabazirik Karlomagno ihesi faten da “bere pluma beltz eta bere kapa gorriarekin”. Haurrak eta emazteak dantzatzen dira kontentuz beterik Ibañetan. Kanpokorik ez da ja Uskal Herrian eta menditarren irrintziak igaten dira zeruetaraino.
264:
Ziriako and Federiko Garralda wrote several articles in the magazine "Euskal Esnalea" in the local Basque of Zaraitzu between the years 1911 and 1925, covering different subjects: tales, riddles, passages, local history, veterinary science, traditions and games for
329:
Antsiarekin Karlomagnok ezin ahal izan du loa bildu beregana; ohatze sahetsean bere pajexko batek leitzen du amoriozko kontu bat; urruntxeago, Erroldan azkarrak garbitzen du bere Durandarte ezpata famatua eta Turpin arzobispo onak errezatzen du Jangoikoaren Ama
196:. At the time of the 2002 linguistic census, there were only two native speakers, both with ages over 85, and within a few years Salazarese became extinct. However, its features had been documented over the 19th and 20th centuries.
546:
Orreaga. Balada escrita en el dialecto guipuzcoano, acompañada de versiones a los dialectos bizcaino, labortano y suletino y de diez y ocho variedades dialectales de la region bascongada de Nabarra desde Olazagutia hasta
389:
Antsiarekin Karlomagnok ezin ahal izan du loa bildu beregana; lurra ta zeruak argirik gabe daude; otsoak ainuriaz (marrakaz) daude Altabizkarren; euskaldunen aizkorek eta dardoek argitzen dute Ibañetako haritzen
348:
Antsiarekin Karlomagnok ezin ahal izan du loa bildu beregana; lurra ta zeruak argirik gabe daude; otsoak ainuriaz daude Altabizkarren; uskaldunen aizkurek eta dardoek argitzen die Ibañetako haritzen artean.
271:
collected several proverbs and tales in Zaraitzu Basque in his works of Basque folklore and ethnography. Also he collected a significant amount of local words in his dictionary.
229:
520:
280:
252:
503:Études sur les trois dialectes basques del vallées d’Aezcoa, de Salazar et de Roncal, tels qu’ils sont parlés à Aribe, à Jaurrieta et à Vidangoz
192:
Basque was spoken in the Salazar valley until the first half of the 20th century; ever since, the number of speakers started a
762:
772:
749:
729:
708:
635:
614:
593:
570:
532:
469:
449:
207:. It would be possible to revive the Salazarese dialect to some degree by teaching its features to Batua speakers.
515:
203:
of the Basque language in Spain. As a result, roughly a quarter of the valley's inhabitants now speak
583:
805:
366:
zorrozten dituzte arte honetan (bitartean) beren dardo eta aizkorak Ibañetako haitz eta harrietan.
200:
286:
Koldo Artola has published the audio recordings that he taped between 1975 and 2003 in Zaraitzu.
498:
241:
385:
errespondatu zion Erroldanek; — Herri honek negar egiten du gutaz oroitzen (ohartzen) denean.
785:
482:
8:
683:
420:
768:
745:
725:
704:
631:
610:
589:
566:
528:
465:
445:
248:
240:
Apart from more religious texts, there is a wealth of significant research work by
178:
174:
80:
56:
560:
647:
544:
524:
313:
274:
204:
177:
it is also known as Zaraitzu Basque, the Zaraitzu dialect or Salazar dialect; in
76:
68:
193:
159:
155:
45:
799:
684:"Zaraitzuera aztertzeko ekarpen berriak" (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 eta 10)
114:
102:
664:
325:
arte konetan beren dardo eta aizkurak Ibañetako peina eta harrietan.
527:, Deustuko Unibertsitatea (Deiker), Euskal Ikaskuntzen Institutua.
225:
221:
163:
128:
49:
550:, Separated edition of the La Gran Enciclopedia Vasca, pg 101.
344:
Erroldanek; — Herri konek near egiten du gutaz oritzen denean.
220:
Some religious texts were written: the Christian doctrines of
268:
167:
607:
Euskalerriaren Yakintza. Literatura popular del PaĂs Vasco
283:
collected the stories and passages of Zoilo Moso in 1969.
413:
628:Diccionario vasco-español-frances (repr. facsimil)
585:Iruñeko Udalaren literatur lehiaketak (1882-1928)
395:kantua da eta egun gure gloriaren azken eguna da.
277:studied thoroughly the dialect from 1958 onwards.
797:
251:. and Jose Urrutia undertook the translation of
722:Zaraitzuko Uskara. Zaraitzuera ikasteko liburua
514:Pagola, R M; Iribar, I eta Iribar, J J (1997).
442:Nafarroako Euskalkiak. Zaraitzuera. Irakurgaiak
742:Aezkoako euskararen azterketa dialektologikoa
690:, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99 eta 102.
559:Larrea, J M eta Diez de Ultzurrun, P (1985).
517:Bonaparte ondareko eskuizkribuak - zaraitzera
787:Fontes linguae vasconum: Studia et documenta
724:, Nafarroako Gobernua eta Hiria Liburuak.
703:, Nafarroako Gobernua eta Hiria Liburuak.
475:
454:
127:
641:
657:
492:
436:
434:
778:
755:
734:
576:
798:
714:
693:
676:
620:
599:
537:
609:, Euskaltzaindia & Espasa Calpe.
553:
508:
431:
652:Notas fonologicas sobre el salacenco
487:Luis Villasanteri Omenaldia. Iker, 6
16:Critically endangered Basque dialect
666:Zoilo’ren uzta. La cosecha de Zoilo
13:
14:
817:
247:Pedro Jose Sanper translated the
784:Several articles in the journal
483:"Zaraitzuko euskararen lekukoak"
199:From the 1980s there has been a
767:. Udako Euskal Unibertsitatea.
421:"Ekialdeko nafarra (Euskalkia)"
290:
258:
235:
215:
630:, La Gran Enciclopedia Vasca.
562:Nafarroako euskal idazleak (I)
1:
688:Fontes Linguae Vasconum (FLV)
671:Fontes Linguae Vasconum (FLV)
406:
296:should be mentioned as well.
7:
10:
822:
444:, Hiria Liburuak, (2004).
210:
505:, Louis-Lucien Bonaparte.
126:
112:
100:
95:
65:
55:
41:
33:
26:
21:
481:Satrustegi, J M (1992).
460:Satrustegi, J M (1987).
744:, Nafarroako Gobernua.
682:Artola, K (2002-2005).
582:Barandiaran, A (1996).
299:
228:and texts published by
242:Louis-Lucien Bonaparte
462:Euskal testu zaharrak
663:Estornes, J (1985).
764:Nafarroako Hizkerak
701:Zaraitzuko Hiztegia
626:Azkue, R M (1969).
605:Azkue, R M (1989).
543:Campion, A (1971).
740:Camino, I (1997).
523:2009-06-29 at the
464:, Euskaltzaindia.
281:Jose Estornes Lasa
187:Zaraitzuko euskara
761:Camino, I (1998)
720:Arana, A (2002).
699:Arana, A (2001).
588:, Iruñeko Udala.
489:, Euskaltzaindia.
440:Arana, A (2004).
404:
403:
249:Gospel of Matthew
185:and in Basque as
152:Zaraitzuko uskara
145:
144:
28:Zaraitzuko uskara
813:
790:
782:
776:
759:
753:
738:
732:
718:
712:
697:
691:
680:
674:
661:
655:
645:
639:
624:
618:
603:
597:
580:
574:
557:
551:
541:
535:
512:
506:
499:Bonaparte, L. L.
496:
490:
479:
473:
458:
452:
438:
429:
428:
417:
304:
303:
194:dramatic decline
138: Salazarese
137:
131:
105:
81:language isolate
71:
19:
18:
821:
820:
816:
815:
814:
812:
811:
810:
806:Basque dialects
796:
795:
794:
793:
783:
779:
760:
756:
739:
735:
719:
715:
698:
694:
681:
677:
662:
658:
646:
642:
625:
621:
604:
600:
581:
577:
558:
554:
542:
538:
525:Wayback Machine
513:
509:
497:
493:
480:
476:
459:
455:
439:
432:
419:
418:
414:
409:
398:
396:
393:
391:
388:
386:
383:
381:
378:
376:
374:
372:
369:
367:
364:
357:
355:
351:
349:
347:
345:
342:
340:
337:
335:
333:
331:
328:
326:
323:
314:Standard Basque
302:
293:
275:Koldo Mitxelena
261:
238:
218:
213:
205:Standard Basque
141:
140:
139:
135:
101:
91:
72:
69:Language family
67:
17:
12:
11:
5:
819:
809:
808:
792:
791:
777:
754:
733:
713:
692:
675:
656:
640:
619:
598:
575:
552:
536:
507:
491:
474:
453:
430:
411:
410:
408:
405:
402:
401:
361:
319:
318:
310:
301:
298:
292:
289:
288:
287:
284:
278:
272:
266:
260:
257:
255:'s “Orreaga”.
253:Arturo Campion
237:
234:
217:
214:
212:
209:
160:Salazar Valley
156:Basque dialect
143:
142:
134:
133:
132:
124:
123:
118:
110:
109:
106:
98:
97:
96:Language codes
93:
92:
90:
89:
75:
73:
66:
63:
62:
59:
53:
52:
46:Salazar Valley
43:
39:
38:
35:
34:Native to
31:
30:
24:
23:
15:
9:
6:
4:
3:
2:
818:
807:
804:
803:
801:
789:
788:
781:
774:
773:84-86967-92-9
770:
766:
765:
758:
751:
750:84-605-6722-2
747:
743:
737:
731:
730:84-95765-26-8
727:
723:
717:
710:
709:84-235-2144-3
706:
702:
696:
689:
685:
679:
672:
668:
667:
660:
653:
649:
644:
637:
636:0-7859-0952-4
633:
629:
623:
616:
615:84-239-2550-1
612:
608:
602:
595:
594:84-89590-61-3
591:
587:
586:
579:
572:
571:84-7681-032-6
568:
564:
563:
556:
549:
548:
540:
534:
533:84-7485-539-X
530:
526:
522:
519:
518:
511:
504:
500:
495:
488:
484:
478:
471:
470:84-85479-41-6
467:
463:
457:
451:
450:84-9797-013-6
447:
443:
437:
435:
426:
422:
416:
412:
362:
360:
321:
320:
317:
315:
311:
309:
306:
305:
297:
285:
282:
279:
276:
273:
270:
267:
263:
262:
256:
254:
250:
245:
243:
233:
231:
227:
223:
208:
206:
202:
197:
195:
190:
188:
184:
180:
176:
171:
169:
165:
161:
157:
153:
149:
130:
125:
122:
119:
117:
116:
111:
107:
104:
99:
94:
88:
85:
84:
82:
78:
74:
70:
64:
60:
58:
54:
51:
47:
44:
40:
36:
32:
29:
25:
20:
786:
780:
763:
757:
741:
736:
721:
716:
700:
695:
687:
678:
670:
665:
659:
651:
648:Mitxelena, K
643:
627:
622:
606:
601:
584:
578:
561:
555:
545:
539:
516:
510:
502:
494:
486:
477:
461:
456:
441:
424:
415:
354:azken eguna.
352:
312:
307:
294:
291:21st century
259:20th century
246:
239:
236:19th century
219:
216:18th century
198:
191:
186:
182:
172:
151:
147:
146:
120:
113:
86:
27:
565:. Pamiela.
425:Ahotsak.com
654:, ASJU, 1.
407:References
380:haitzetan.
371:sainduari.
308:Salazarian
230:Satrustegi
148:Salazarese
87:Salazarese
22:Salazarese
339:peinetan.
330:sanduari.
265:children.
183:salacenco
154:) is the
150:(locally
115:Glottolog
103:ISO 639-3
800:Category
650:(1967).
521:Archived
501:(1872).
390:artean.
316:(Batua)
226:Orontze
222:Itzalle
211:History
201:revival
179:Spanish
175:English
164:Navarre
158:of the
57:Extinct
50:Navarre
771:
748:
728:
707:
634:
613:
592:
569:
547:Roncal
531:
468:
448:
136:
77:Basque
42:Region
673:, 45.
269:Azkue
168:Spain
61:2000s
37:Spain
769:ISBN
746:ISBN
726:ISBN
705:ISBN
632:ISBN
611:ISBN
590:ISBN
567:ISBN
529:ISBN
466:ISBN
446:ISBN
397:VIII
356:VIII
300:Text
224:and
121:None
392:VII
373:III
350:VII
332:III
181:as
173:In
162:of
802::
686:,
669:,
485:,
433:^
423:.
387:VI
377:IV
368:II
346:VI
336:IV
327:II
244:.
232:.
189:.
170:.
166:,
83:)
48:,
775:.
752:.
711:.
638:.
617:.
596:.
573:.
472:.
427:.
382:V
363:I
341:V
322:I
108:–
79:(
Text is available under the Creative Commons Attribution-ShareAlike License. Additional terms may apply.
